'Content and Language Integrated Learning' onder de taalkundige, socio-affectieve en cognitieve loep

Hiligsmann, Philippe [UCL] Mettewie, Laurence [UNamur] Van Goethem, Kristel [UCL] Van Mensel, Luk [UCL] et al.

In Franstalig België volgen momenteel meer dan 30.000 leerlingen CLIL-onderwijs. CLIL is een onderwijsvorm waarbij een zaakvak, zoals wereldoriëntatie en wiskunde, in een vreemde taal wordt aangeboden. De bedoeling bestaat erin de scholieren tweetalig te maken én ze tegelijkertijd vakinhoud bij te brengen. Om het taalleerproces en de taalleeruitkomsten van die leerlingen te onderzoeken, is in 2014 het GOA-project Assessing Content and Language Integrated Learning (CLIL) in French-speaking Belgium: Linguistic, cognitive and educational perspectives (Hiligsmann e.a. 2017) opgestart, een samenwerking tussen onderzoekers van de Université catholique de Louvain en de Université de Namur. In dit panel zal uitvoerig verslag worden gedaan van een reeks resultaten van dit multidisciplinair en longitudinaal project. De onderzoeksvragen kunnen als volgt samengevat worden: Wat is de impact van CLIL-onderwijs op taalkundig, cognitief en socioaffectief vlak? Er wordt verder ingegaan op de factoren die taalverwerving in de hand werken (zijn die factoren didactisch, pedagogisch, cognitief, motivationeel van aard?) en op de onderwijsstrategieën die toegepast kunnen worden om de verwerving van nieuwe talen te bevorderen. Voor dit breed opgezette onderzoek zijn 928 leerlingen uit 22 scholen verspreid over heel Wallonië. De leerders komen uit het vijfde jaar van het lager resp. secundair onderwijs en hebben of het Engels of het Nederlands als CLIL-doeltaal. Als controlegroepen fungeerden naast Franstaligen uit het traditioneel, niet-CLIL-onderwijs, ook Nederlandstalige en Engelstalige leeftijdgenoten. Alle leerlingen hebben in de loop van de laatste twee jaar verschillende toetsen afgelegd om te peilen naar hun linguïstische competentie, hun cognitieve vaardigheden en hun emoties, attitudes en motivatie. Daarnaast kregen de ouders en de leerkrachten ook vragenlijsten voorgelegd, o.a. over sociologische variabelen en houding t.a.v. taalgebruik. Het panel zal uit drie lezingen bestaan, waarin het Nederlands als doeltaal centraal staat. In de eerste lezing onderzoeken we wie voor het CLIL-onderwijs in het Nederlands kiest en wat de talige en sociologische achtergrond alsook de cognitieve kenmerken van deze leerlingen zijn. De tweede lezing gaat na hoe het Nederlands van de CLIL-leerders zich op het vlak van syntaxis, morfologie en spelling anders ontwikkelt t.o.v. niet-CLIL-leerders en CLIL-leerders in het Engels. In de derde lezing analyseren we of de attitudes en motivatie t.a.v. de doeltaal alsook de emoties (angst, plezier bij het leren) anders zijn bij de CLIL-leerlingen van het Nederlands en of deze socioaffectieve factoren de talige ontwikkeling kunnen verklaren. Referentie Hiligsmann, Ph. e.a. (2017). ‘Assessing Content and Language Integrated Learning (CLIL) in French-speaking Belgium: Linguistic, cognitive and educational perspectives’. In: Les Cahiers de Recherche du Girsef, Vol. 17, no. 109, p. 1-25.